1.Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή στον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός διαχειρίζεται (μεταβολίζει) τα διάφορα συστατικά των τροφών. Οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης που μπορεί να είναι απόλυτη (δηλαδή μειωμένη ινσουλίνη στο αίμα) ή σχετική (δηλαδή αδυναμία της υπάρχουσας ινσουλίνης να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού). Αυτό που κυρίως διαταράσσεται είναι ο μεταβολισμός της γλυκόζης (του «σακχάρου»), γι’ αυτό τα άτομα που έχουν διαβήτη έχουν και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
2. Τι είναι η ινσουλίνη;
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Παίζει κύριο ρόλο στο μεταβολισμό (στη διαχείρηση) των συστατικών της τροφής, δηλαδή των λιπών, των πρωτεϊνών και κυρίως των υδατανθράκων (όπως είναι η γλυκόζη). Μπορεί κανείς να πει πως η ινσουλίνη είναι ένα είδος «θυρωρού»: Επιτρέπει στη γλυκόζη που έχει απορροφηθεί από τις τροφές (και κυκλοφορεί στο αίμα) να μπει μέσα στα κύτταρα των διαφόρων οργάνων. Έτσι η γλυκόζη αφενός φεύγει από την κυκλοφορία (οπότε δεν αθροίζεται στο αίμα) και αφετέρου μέσα στα κύτταρα συμμετέχει σε απαραίτητες αντιδράσεις με κυριότερο σκοπό την παραγωγή ενέργειας. Όταν η ινσουλίνη λείπει, εμείς μετράμε πολλή γλυκόζη στο αίμα, αλλά τα κύτταρα των οργάνων ουσιαστικά «πεινάνε», κυριολεκτικά μένουν χωρίς «καύσιμα».
3. Πόσοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη υπάρχουν;
Συχνότερα γίνεται λόγος για δύο διαφορετικούς τύπους σακχαρώδη διαβήτη: τον τύπο 1 και τον τύπο 2. Αν θέλουμε όμως να συμπληρώσουμε την κατάταξη πρέπει να βάλουμε και τον διαβήτη της κύησης, καθώς και αρκετούς άλλους «ειδικούς» τύπους διαβήτη.
Αναλυτικότερα έχουμε:
Διαβήτης τύπου 1: Είναι ο τύπος που παλαιότερα λεγόταν «ινσουλινοεξαρτώμενος» ή «νεανικός» σακχ. διαβήτης. Σε αυτόν τον τύπο, τα κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ινσουλίνης (τα «β-κύτταρα») καταστρέφονται με αυτοάνοσο μηχανισμό (τα καταστρέφει ο ίδιος ο οργανισμός για κάποιο λόγο, μέσω αυτο-αντισωμάτων), με αποτέλεσμα η ινσουλίνη να ελαττώνεται και πολύ σύντομα να λείπει τελείως.
Διαβήτης τύπου 2: Παλαιότερα λεγόταν «τύπος ενηλίκου». Είναι αποτέλεσμα δύο διαταραχών που συμμετέχουν σε άλλοτε άλλο βαθμό: Αφενός υπάρχει «αντίσταση» στην ινσουλίνη, δηλαδή η ινσουλίνη που υπάρχει δεν καταφέρνει να δρασει φυσιολογικά (τα κύτταρα των ιστών και των οργάνων αντιστέκονται και ζητούν περισσότερη ινσουλίνη για να «ανοίξουν την πόρτα» στη γλυκόζη) και αφετέρου υπάρχει μειωμένη δυνατότητα του παγκρέατος να αυξήσει την παραγωγή της ινσουλίνης όσο απαιτούν οι ιστοί και τα όργανα.
Υπάρχει και μια ενδιάμεση κατάσταση, ο λεγόμενος τύπος LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults), ο οποίος μοιάζει με τον τύπο 2 στην εκδήλωσή του, αλλά τελικά ο μηχανισμός που τον προκαλεί είναι αυτός του τύπου 1 (απλά σε ηπιότερη μορφή ή με πιο αργή εξέλιξη).
Διαβήτης της κύησης (gestational diabetes): Είναι ο διαβήτης που πρωτοεμφανίζεται σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους (συνήθως κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης). Μετά το τέλος της εγκυμοσύνης μπορεί να παρέλθει, μπορεί όμως και να παραμείνει.
Άλλοι ειδικοί τύποι: Εδώ εντάσσονται οι τύποι που οφείλονται σε διάφορες ειδικές γενετικές διαταραχές (όπως διάφοροι τύποι «MODY», Maturity Onset Diabetes of the Young), σε συγκεκριμένες παθήσεις του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα, τραύματα, καρκίνο κ.ά.), σε παθήσεις διαφόρων ενδοκρινών αδένων (επινεφρίδια, θυρεοειδής κ.ά.), σε λήψη φαρμάκων (κορτιζόνη, διουρητικά κ.ά.), σε ειδικά γενετικά σύνδρομα (πχ σύνδρομο Down) και πολλά άλλα που ξεφεύγουν από τους σκοπούς αυτής της περιγραφής.
4. Είναι συχνή πάθηση ο διαβήτης;
Ναι, είναι αρκετά συχνή πάθηση, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες κοινωνίες «δυτικού τύπου» όπως είναι πλέον και η δική μας. Και γίνεται ολοένα συχνότερη. Χονδρικά, αν πάρουμε 100 άτομα στην τύχη (όλων των ηλικιών), περίπου τα 8 θα έχουν διαβήτη. Από αυτά, μόνο το ένα θα έχει διαβήτη τύπου 1, ενώ τα άλλα 7 θα έχουν τύπου 2. Εκτός αυτών, είναι αρκετά πιθανό ότι υπάρχουν και άλλα τόσα άτομα με διαβήτη τύπου 2, που ακόμα δεν το ξέρουν. Αν τώρα πάρουμε μόνο ηλικιωμένα άτομα (δηλ. 100 άτομα, όλα πάνω από 60 ετών), διαβήτη τύπου 2 θα έχουν πολύ περισσότεροι (έως και 20 από αυτούς!).
Διαβήτη κύησης γενικά αναπτύσσουν 2-4 στις 100 εγκύους.
Πηγή: www.diabetes-med.gr
